MET DE BOOT VAN HOLWERD IN GEDACHTEN

Dertien gedichten uit Ridderkerk

Wat voorafging

 


De dertien Nederlandse gedichten zijn gebaseerd op eerdere uitwerkingen van opgaven met een Friese achtergrond uit de cursus Poëzie schrijven van Laudius. Als 'geboren en getogen' Zuid-Hollander waagde ik me aan het omzetten in het Fries na de drie weken durende Engelstalige FutureLearn online cursus 'Introduction to Frisian' van de Universiteit van Groningen. Terzijde: Het Nederlands noch het Fries heb ik laten controleren of redigeren. Daarmee geeft het een indruk waartoe een cursus leidt. Zeker, in dit mijn geval. Maar toch.

Bronnen en boeken
De huiswerkopgave een tweetal gedichten schrijven bij afbeeldingen van het naspelen van de Slag bij Warns vraagt om oriëntatie. Het boek van Ronald de Graaf, Oorlog om Holland 1000-1375 kwam hier goed van pas.

Bij weer een andere huiswerkopgave waren dat Dirk Otten, Hoe God in Friesland verscheen, Geert Mak, Hoe God verdween uit Jorwerd, en Trouw, ‘God komt terug in Jorwerd’, 11 september 2005. Zo zou er meer te noemen zijn.

In een van de gedichten verwijs ik naar een regel uit Zachter van M. Vasalis. Bron: Verzamelde gedichten. In een andere gebruik ik ‘California’ als verwijzing naar de clue van de Eagles’ songtekst ‘Hotel California’. In de Volksballade staat 'Willibrord' voor de trits 'Willibrord, Bonifatius en Liudger'.

De Slag bij Warns
Historisch onderzoek boeit: Wat is meer en wat is minder waarschijnlijk. Legendevorming boeit evenzeer: Als fictie. Ik heb voor allebei een poging gewaagd in respectievelijk de Chant Royal en Volksballade.



Beeld, tekst, realisatie: Faas van Rietschoten. Uit de periode 2015-2018.
In het jaar van Leeuwarden Culturele Hoofdstad Europa 2018.

MET DE BOOT VAN HOLWERD IN GEDACHTEN

Dertien gedichten uit Ridderkerk

In dertien gedichten langs Leeuwarden, Ameland en daarom ook dubbel Duitsland (Potsdam), Medemblik West Friesland, Jorwerd, Heegermeer, Stavoren, Gaasterland, Warns, en weer met Leeuwarden onweerstaanbaar verbonden. In 't Nederlands, in 't Fries. (Versie 19 november 2018)

Leeuwarden   OPONTHOUD IN LEEUWARDEN

 


Met de boot van Holwerd in gedachten reist
hij met de trein naar Leeuwarden - neemt daar de
bus naar de kust - doch in de file bij de open brug
bezwijkt hij voor de olijk ogende Oldehove

Jaagt in bieb en boek, op Internet YouTube
door divers lokaal-historisch onderzoek
Drentelt broedend rondjes in de Oldehoveschaûw
waar zijn aandacht zich verplaatste naar een vrouw

Zij verschijnt verdwijnt verschijnt - het slaat ook
werkelijk alles is haar verhaal zelfs California
de organisatie van het leven hier - met het kerkhof
waar je in parkeert en doorlopend uit kunt weer

Met de boot van Holwerd in gedachten neemt hij
nogmaals in Leeuwarden de bus naar de kust



Wij krijsen!   MAAR HOOR

 


Geliefd gaan wij heen mee en mee terug
al zeilend op de wind, er tegen in
gespitst op elke waterwerveling benee
achter Geen toegang rustig neegestreken

Verzetjes zijn het steeds- het strandterras -
daar op stap - beschermd van hogerhand -
snel iets schielijk van een verraste gast
gejat, met vernuftig brute overmacht.

Ons strand - Vasalis noemt het haar vaderland.
Ons duin - aan mens en vos vergeven.
Ons broedsel - besmeurd, door nep vervalst.

Wij. Wij krijsen! Wij schreeuwen het uit! Maar hoor!
Hoor ons jolig roepen ook voorbij de branding rond
'n boot. Hoor onze blijde zeezang naar het strand.

--
Als YouTube Video



Het West-Europees Sonnet  SINDSDIEN

 


Tegen het Sans Souci Décor
van Potsdammer makelij
kreeg hij te maken met averij.
Er ging iets substantieels teloor

toen het regende en zij zei: Ik ben ervandoor.
M'n taxi staat te wachten. Jij redt je wel. Weg was zij.
Niets omhanden dan naar haar wederkomst verlangen leest hij
zichzelf sindsdien dag in dag uit hardop 'Es gibt Hoffnung' voor.

De door zeeën omarmde Ameland passie
hield geen stand in het Pruisisch binnenland.
En dwalend door de Zeppelin Umgebung vragen toeristen hem permissie.

Do you know the way. Daar gaat hij in mee. Ouderwets galant
loopt hij stukjes met hen op in de goede richting. Verguld met zijn missie.
Vol van de wonderlijke beschikking van de invisible hand.

--
Als YouTube Video



Excurs: Sans Souci Décor  ERKEND EN OMSTREDEN

 


Erkend en omstreden verlichte die dieper wilde spitten -
eclecticus in esthetisch kunstgenot
doorstond jong behendig een
straf in het familiecachot

Ging heen in een koninklijk stoelslot -
deprimerende vereenzaming verbitterd opgetekend
met zelfspot, temidden van intiem Rococo

Fédéric, de beter Frans sprekende Duitse Pruis -
bedreven in gedrevenheid van botsende richtingen
inclusief in het zo-schrijven en zus-doen

Ohne Sorgen absolutistisch regerende vorst -
bekend met dood voor ogen oorlogbenauwdheden
bekend met aardappeleetcultuur marketing

Roi Fédéric - hij vertrouwde honden meer



Radboud  MEDEMBLIK

 


Hoor
wat ik u vertellen ga
opdat gij uw geschiedenis beter versta

Ook gij die daar voor u uit staart
en droomt van de tijd van strijd
glorie en victorie
van mannen van
naam en faam

Weet dat gij dan tevens
verzeilt in de tijd
van dreiging
plundering

Dat vroeg destijds bijtijds
om vestiging van vestingen
dwangburchten

In zo een dwangburcht
dwaalt gij heden rond

Welkom



Radboud  EEN FRIES DIE KIEST

 


Aan de hoge tafel in De Zaal
gezeten Koning Radboud -
de beker geleegd -
leunend met een arm op tafel
het hoofd in de hand
een arm voor zich uitgestrekt
een zwaard in de vuist geklemd

Treurige trekken tekenen het gelaat
Geen wonder - door zijn hoofd dreunt aldoor:

Radboud! Kies! Kies! Radboud!
Radboud! Kies! Kies! Radboud!
Radboud! Kies! Kies! Radboud!
Radboud! Kies! Kies! Radboud!

Radboud reageert met het luid roepen:
Waar mijn voorouders zijn zal ik ook zijn!

De geleegde beker spat tegen de muur aan gruizelementen

Dat lucht op zegt een jongleur op het balkon
en zet meteen 'Een Fries die kiest' in
Het bleef nog lang Fries gezellig
in De Zaal in Medemblik



Jorwerd  VOETVEEG

 


Het bebouwen en bewaren werd eruit
halen - meer - nog meer - steeds
meer. Toen de band knapte snelde
het bebouwen onbekommerd door

naar onvermoede verten.
De drang gevolgd en meegegaan
viel geweest gestorven uit elkaar.
Een was er die er om lachte.

Weldra werd onbedoeld gevonden
wat eeuwen lag bewaard, als voetveeg
in de pastorale achterom inkom.

Bij de heringebruikname bleek
de lach verbreed - de beleving
alsof het nooit was weggeweest.

---


(versie mei 2017)

Het bebouwen en bewaren werd
eruit halen, meer, nog meer, steeds
meer eruit halen. Toen de boog
brak, vloog het vliegwiel door.

Iedereen wist één ding zeker
't Viel nooit terug te draaien.
Luidde de tegelgedachte.
Een was er die erom lachte.

Onbedoeld was 't weer gevonden.
't Lag eeuwen bewaard als voetveeg
in de pastorale achterom inkom.

Bij de heringebruikname was de
lach verbreed: het oogde
alsof het nooit was weggeweest.



Rederijkersballade  OP HET HEEGERMEER

 


Zij voeren een dagje op een boot in Friesland.
Om precies te zijn zij voeren op het Heegermeer.
En op de boot waren zij in de kajuit beland
vanwege het onaangename koude buitenweer.
Een trok een scrabblebord uit de speel-o-theek
en ging op zoek naar balkjes, lettertjes.
Gaan we schaken? Nee schaken doen we een andere keer.
Doen we eerst nog een rondje kruidenbittertjes.

Toen verging de boot bijna. Dit klopt van geen kant!
Wie lei huilgiek aan! Man, gaat niet zo te keer.
Woedende golven vol verontwaardiging doorzand
grepen de boot in Friesland op het Heegermeer.
Even plotseling bedaarde alles weer.
De vier mannen deden een dutje boven de balkjes lettertjes
van: vanwege het onaangename koude buitenweer
doen we eerst nog een rondje kruidenbittertjes.

Je zit almaar op mijn balkje te kijken. Gewoon gênant.
Dat doe ik niet. Ik zou niet durven meneer.
Zou je eens wat aan gaan leggen onderhand!
Je keurt steeds mijn woorden af ouwe brombeer.
Waarom bederven jullie elke keer weer de sfeer.
Wij zeggen elkaar waar het op staat nogal netjes.
Weet je wat, om het goed te maken meneer
doen we eerst nog een rondje kruidenbittertjes.

Heren heeft u zich vermaakt? Graag tot een volgende keer!
Let u allen bij het van boord gaan op uw eigen spulletjes.
Maar voor u van boord gaat...tegen hartzeer...
doen we eerst nog een rondje kruidenbittertjes.



Stavoren  ZO VOEREN ZIJ DE HAVEN UIT

 



Zing of neurie nimmer op zee
Het vrouwtje van Stavoren lied
want zo vraag je het onheil mee -
’t schip volbrengt de terugreis niet

Getuigde daarvan het bericht:
Zeiljacht met de haven in zicht
bij vuurtorens op rots gestrand
‘t Schip werd door een berger gelicht

Zo voeren zij de haven uit



Volksballade  O GAASTERLAND!

 


O Gaasterland! O Gaasterland!
Waarom stond het nooit in de krant.
Kom luister dan naar dit mijn lied:
Groot is het kluizenaarsverdriet.

Omdat aan ‘t werk van Willibrord
nog steeds het een en ander schort
klom Olof toen vanuit Oirschot
als zendeling naar Friesland op.

Eeuwen eeuwen later roept van
de landtong in het water naar
het Friese vasteland het Sint
Olof Klooster om bijstand en

gans Zuidwest-Friesland reageert
komt in 't geweer, slaat vernietigend
de Hollandse vijand weer
uit het Friese kleiparadijs.

Zo zag Paulus de Keileembulten
kluizenaar van Gaasterland
geen resultaat van zijn opwek-
kingslied 'Hebt uw vijanden lief'

De om vrede vragende Paulus
keerde zelfs niet naar de zijnen weer.
Werd gruw'lijk wreed vertrapt meneer
in 't middeleeuwse strijdverkeer.

Nog eens eeuwen eeuwen later
wordt de overwinning nagespeeld -
de tragiek van Paulus de Kei-
leembulten kluizenaar ontbreekt.

O Gaasterland! O Gaasterland!
Waarom stond de aktie van Paulus
nooit in de krant. Op de landkaart
ligt Gaasterland toch ook nog dwars.




Chant Royal  DE SLAG BIJ WARNS

 


De Slag bij Warns een slag in de lucht.
De locatie berust op een knoert van een fout.
Daarmee werd het naspelen een klucht.

Uw knoert van een fout laat ons koud.
Dat het desondanks gewoon doorging
bewijst het gehecht zijn aan de herdenking.
En een klucht is het overal: een Slag naspelen.
De naspeelplek kan ons dus niet zo veel schelen.
Maar de Slag bij Warns is geen legende.
Waarom kunt u dat niet velen.
Van de kust bij Warns keek je in 1345 neer op de bende.

Van de Slag bij Warns spreken werd berucht:
bronnen zouden zwijgen, het snijdt dus geen hout.
Is al dat spreken daarmee gebakken lucht
op smaak gebracht met het spreekwoordelijke korreltje zout.

Bij het Rode Klif was sprake van ontscheping.
Evenzo van oorlogshandelingen bij Warns en omgeving.
Het Rode Klif op de heuvel was een locatie om te stelen -
een toplocatie voor militair gezag burelen.
Het behoorde ook tot het door de Graaf geplande
in te nemen gebied om de Staverse centrale delen.
Van de kust bij Warns keek je in 1345 neer op de bende.

Bij Warns blijven duidt op gemakzucht.
Het Bij Warns standpunt is op drijfzand gebouwd.
Jullie slaan in feite voor nieuwe inzichten op de vlucht.

Nee. Nee. Nee. Wij zijn totaal niet benauwd
voor de gevolgen van een gedachtewisseling.
Dan maakt u een ernstige vergissing.
Wij laten ons niet zomaar veroordelen.
Nota bene. Waartoe dient uw krakelen?
Ter ere van het 950-jarig Stavoren plande
de organisatie de historische schouwtonelen.
Van de kust bij Warns keek je in 1345 neer op de bende.

Van de westkant van Stavoren laaide geducht
de strijd op, dat het de Hollanders berouwde -
door de Friezen verslagen in een vloek en zucht.

Ho, ho. Oké, Graaf Willem de Vierde brouwde
er niet veel van, bewerkte zelf zijn vernietiging.
Met een situatiekaart uit een historische verdieping
wordt wel op niveau geleerd, om niet verhelen
dat even ver van Warns als van Stavoren dezelfde tonelen
zich voordeden, in het geval van Warns tussen de bekende
Jan van Beaumont en de zijnen en de Friese pikhouwelen.
Van de kust bij Warns keek je in 1345 neer op de bende.

Droeg het naspelen van de Slag bij Warns vrucht.
Werden er ook scènes als al te boud beschouwd.
Ging het om de promotie van spelen in de buitenlucht.
Om een fotogeniek evenement voor jong en oud.

Op de oever was geen natuurlijke dekking
voor een met de dood voor ogen vluchtpoging.
Het niet zelf, in de boten klimmen, kunnen klaarspelen
betekende ook letterlijk zijn hand overspelen:
het vermijden van kantelen ging al vuisten afhakkende
en de zeilen hijsend wegvarend van de dodelijke jachttaferelen.
Van de kust bij Warns keek je in 1345 neer op de bende.

Chant Royal oogmerk één: niets ophemelen.
Chant Royal oogmerk twee: niets aanbevelen
dan zich indenken, en overdenken welk een ellende
een slag bij deze en gindse locatie mensen toebedelen.
Van de kust bij Warns keek je in 1345 neer op de bende.



Kort prozagedicht  O DIKKE MUUR

 


O dikke muur uit de ambachtelijke cultuur hoeveel angsten sta jij uit dat tijdens een bezoekuur vlak voor je gezicht de luidklok uit de ophang glipt.

Jij kent mij niet ik jou van een foto illustratie publicatie die mij de Doolhof der Verdrongenheden deed betreden op zoek naar wat ik met jou wou delen vechtend tegen vertwijfeling om het niet vinden tot toch nog alsnog het geheugenherstelsysteem aansprong en de herinnering opdrong aan de val van de hanglamp in het zaalvak waar ik naast zat.

Wij moesten elkaar ontmoeten.



Onweerstaanbaar  KRUIEND IJS

 


door dooi gebroken
ontstonden onder regie van harde winden
kistwerken op waterkerende dijken -
ijsschotsen en ijsbrokken wilden niet onopgemerkt wijken -
door zich onderling onweerstaanbaar te binden
zou blijvend over hen worden gesproken



MEI DE BOAT FAN HOLWERT YN GEDACHTEN

Trettjin gedichten ût Ridderkerk

Wat foarôfgie

 


De trettjin Nederlânske gedichten syn basearre op eardere útwurkingen fan opjeften mei in Fryske eftergrûn út de kursus Poëzy skriuwen fan Laudius. As 'berne en tein' Hollander weagde ik my oan de oersetting yn it Frysk nei de trije wiken duorjende Ingelske FutureLearn kursus 'Introduction to Frisian' fan de Universiteit fan Grins. Fansiden: It Nederlânsk noch it Frysk ha ik litte kontrolearje of bewurkje. Dêrmei jout it ien yndruk wêrta in kursus liedt. Okee, yn dit myn gefal. Mar dochs.

Boarnen en boeken
In hûswurkopjeft om in twatal gedichten te skriuwen by yllustraasjes fan it neispylje fan de Slach by Warns freget om jin oriïntearje. It boek fan Ronald de Graaf, Oorlog om Holland, 1000-1375 kaam hjir goed fan pas.

By wer oare hûswurkopjeften wiene dat Dirk Otten, Hoe God in Friesland verscheen, Geert Mak, Hoe God uit Jorwerd verdween, en Trouw, ‘God komt terug in Jorwerd’, 11 septimber 2005. Sa is der mear te neamen.

Yn ien fan de opnommen gedichten ferwiis ik nei in rigel ût Zachter fan M. Vasalis. Boarne: Verzamelde gedichten. Yn in oare brûk ik ‘California' as ferwizing nei de klû yn de songtekst ‘Hotel California’ fan de Eagles. Yn de Folksballade stiet 'Willibrord’ foar de trits ‘Willibrord, Bonifatius en Liudge’.

De Slach by Warns
Histoarysk ûndersyk is meinimmend: Wat is wol en net sa nei alle gedachten . De foarming fan leginden boeit likefolle: As fiksje. Ik ha foar allebeide in besykjen dien yn respektivelik de Chant Royal en de Folksballade.



Byld, tekst, realisaasje: Faas van Rietschoten. Ût de perioade 2015-2018.
Yn it jier fan Ljouwert Kulturele Haadstêd Europa 2018.

MEI DE BOAT FAN HOLWERT YN GEDACHTEN

Trettjin gedichten ût Ridderkerk

Yn trettjin gedichten lâns Ljouwert, Amelân en dêrom ek dûbeld Dûtsk (Potsdam), Medemblik West-Fryslân, Jorwert, Hegemermar, Starum, Gaasterlân, Warns, en wer ûnwjersteanber oan Ljouwert ferbûn. Yn't Nederlânks. Yn 't Frysk. Bylb, tekst, realisaasje: Faas van Rietschoten.

Ljouwert   OPÛNTHÂLD YN LJOUWERT

 


Mei de boat fan Holwert yn gedachten reizget
hy mei de trein nei Ljouwert - nimt de bus
nei de kust mar yn de file by de iepen brêge
beswykt hy foar de gutich eagende Aldehou

Jaget troch histoire locale ûndersyk
yn bibleteek en boek, op Ynternet YouTube
Pesjantelet yn de bûgende Toerskaad
wêr syn oandacht bliuwt hingje by de frou

dy ferskynt ferdwynt ferskynt - it slacht
ek werklik alles is har ferhaal sels California
de organisaasje fan it libben hjir mei it tsjerkhôf
wêrsto yn parkearst en hieltyd út wei kinne gean.

Mei de boat fan Holwert yn gedachten nimt hy
nochris yn Ljouwert de bus nei de kust



Wy kriten! Mar...  HEAR

 


Graach sjoen geane wy hinne mei en mei werom
al silende op 'e wyn der tsjin yn
wach op alle wettertwirre ûnder
efter Gjin tagong flechtich luchtich delstrutsen

Fersetsjes binne it stêds- it strânterras
dêr op stap - beskerme fan hegerhân-
hastich gau wat fan in ferraste gast
jat mei fernimstich brute oermacht

Us strân - Vasalis neamt it har heitelân
Us dún - oan minsken en foks ferjaan
Us aais - besmodze ferfalske troch ferrifelderij

Wy! Wy kriten! Wy raze it út! Mar hear -
hear ús lokjend roppe ek foarby de brâning
om in skip - hear ús blide seesang nei it strân



It West-Europeesk Sonnet  SÛNTTIID

 


Tsjin it Sans Souci Décor
fan Potsdammer makkelei
krige hy te meitsjen mei averij.
Der gie wat substansjeels teloar

doe't it reinde en hja sei: Ik hâld it foar sjoen.
Myn taksy stiet te wachtsjen. Do rêdst dysels wol. En wei wie se.
Neat om hâns dan nei har werkomst ûtsjen lêst hy
jinsels sûnttiid dei yn dei út lûd 'Es gibt Hoffnung' foar.

De 'troch seeën omearmjend' Amelân passy
hold gjin stân yn it appartemint yn it Preußisch binnenlân.
Doarmjend troch de Zeppelin Umgebung freegje toeristen him permisje.

Do you know the way. Dêr giet hy yn mei. Âlderwetsk galant rint hy
stikjes mei harren op yn de goede rjochting. Fergulde mei syn missy.
Fol fan de wûnderlike beskikking fan de invisible hand.



Excurs: Sans Souci Décor  ERKEND EN OMSTRIDEN

 


Erkend en omstriden ferljochte dy 't djipper woe spitte -
Fynpriouwer yn estetysk keunstgenietsjen
trochstie jong betûft
yn straf yn it famylje finzenskip

Gong hinne yn in keninklik ferstille stoel ein -
deprimearre feriensuming ferbitterjend opskreaun
mei selsspot, yn é midden fan yntym Rococo

Fédéric de better Frânsk pratende Dútske Pruis -
bedreaun yn besielje yn botsende rjochtingen
ynklusyf sa skriuwen en oars dwaan

Ohne Sorgen foarst en allinnehearsker -
bekend mei dea foar eagen oarlochbenaudens
bekend mei ierappelytkultuer marketing

Roi Fédéric - hy fertroude hûnen mear



Redbad  Villa MEDEMELACHA

 


Harkje
wat ik jo fertelle sil
dat jim jimme skiednis better ferstean

Ek jo
dy 't dêr om jo hinne sturt en
dreamt fan de tiid fan striid
gloarje en fiktoarje fan mannen
fan namme en rop

Ja mar wit
datsto dan ek werom
gie nei de tiid
fan driging
fan plondering

Dat frege destiden by’tiids
om fêstiging fan fêstingen
twangboarch neamd

Yn sa 'n twangboarch
waarje jimme no

Wolkom



Redbad  IN FRIES DY KIEST

 


Oan de hege tafel yn De Seal
sitten Kening Redbad -
de beker leech dronken
mei in earm op 'e tafel lynjend
de holle yn 'e hân
de oare earm foar him útstrekt
in swurd yn 'e fûst klemd.

Treuriche lûke tekenje it antlit.
Gjin wûnder - troch syn holle dreunt hieltyd:

Redbad ! Kies ! Kies ! Redbad !
Redbad ! Kies ! Kies ! Redbad !
Redbad ! Kies ! Kies ! Redbad !
Redbad ! Kies ! Kies ! Redbad !

Redbad reagearret mei in lûd roppe:
Dêr 't no myn foarâlden binne wol ik letter ek wêze!

De lege beker spat oan stikken tsjin de muorre.

Dat loft op seit in artyst op it balkon
en set fuortendaliks yn In Fries dy kiest
Dêrnei wie it noch lang Frysk gesellich
yn De Seal yn Villa Medemelacha.



Jorwert  FUOTFEECH

 


Bewurkje en bewarje waard
derút helje - hieltyd mear - noch
mear - doe 't de bôge bruts
draaide it swangrêd unbekommere

troch nei net fermoede fierten
De drang fielend mei gongen
waard wat wie west wei dwaan
Ien wie der dy 't der om lake

Ûnbedoeld waard doe't fûn
wat der ieuwen foar lei bewarre
yn de pastorij efterom yntree

By ‘t her yn gebrûk nimme
wie de laits ferbrede - it fielde
wer sabeare it nea wie wei west



Rederikersballade  OP DE HEGEMERMAR

 


Hja foeren in dei op in boat yn Fryslân.
Om krekt te wêzen hja foeren op de Hegemermar.
En op 'e boat wiene se yn it kajút belâne
fanwegen it ûngesellich kâlde bûtenwaar.
In luts in scrabbleboerd út de boartershoeke
en gong op 'e siik nei balkjes lettertjes.
Geane wy skake? Nee skake dogge wy in oare kear.
Dogge wy earst noch in rûntsje krûdenbittertjes.

Doe fergyng de boat hast. Dit doocht fan gjin kant út!
Wa hat gûlgyk makke! Man giet net sa te kear.
Ferwoedene weagen fol mei lilkens trochsânne
griepen de boat yn Fryslân op 'e Hegemermar.
Even wat saksearre alles ynienen wer.
De fjouwer manlju diene in knipperke boppe de lettertjes
fan: fanwegen it aaklike kâlde bûtenwaar
dogge wy earst noch in rûntsje krûdebittertjes.

Do sitst hieltyd op it balkje te sjen gewoan sjenant.
Dat doch ik net. Ik soe net doare menear.
Soest ris wat oan te lizzen sa njonkelytsen!
Do kart altyd myn wurden ôf âlde brombear.
Wêrom bedjerre jim alle kearen wer de sfear.
Wy sizze elkoar dêr't it op stiet nochal netsjes.
Witst wat: om it goed te meitsjen menear
dogge wy earst noch in rûntsje krûdebittertjes.

Hearen hawwe jo har wer fermakke? Graach oant in oare kear!
Tink jim allegearre by 't fan board gean op jo eigen ding.
Mar foar jo fan board giet...tsjin hertsear...
dogge wy earst noch in rûntsje krûdebittertjes.



Starum  SA FOEREN SE DE HAVEN ÛT

 


Sjong of núnderje nimmer op see
It wyfke fan Starum liet
sa fraach dy 't it ûnheil mei -
it skip folbringt de weromreis net

tsjûge dêrfan it berjochtsje
Sylboat yn ’t sicht fan ‘e haven
by fjoertuorren op rots strâne
Skip waard troch in berger burgen

Sa foeren se de haven út



Folksballade  O GAASTERLÂN!

 


O Gaasterlân! O Gaasterlân!
Wêrom kaam it noait yn de krante.
Kom harkje dan nei dit myn liet:
Grut is it kluzenarsfertriet.

Om 't oan it wurk fan Willibrord
noch altyd it ien en oar ûntbrekt
doe 't út Oirschot klom Olof
as sindeling op nei Fryslân.

Iuwen en iuwen letter ropt fan
de lântonge yn it wetter nei
it fêstelân fan Fryslân it Sint
Odolphus kleaster om bystân en

hiel Súdwest Fryslân reagearret
komt yn it gewear, slacht ferneatigjend
de Hollânske fijan wer
út 'e Fryske klaaiparadys.

Sa seach Paulus de Balstienliem
bultenkluzener ût Gaasterlân
gjin resultaat fan syn opwek-
kingsliet 'Hawwe jo fijannen leaf' .

Om vrede freegjende Paulus
kaam sels net by sines werom.
Waard grouwélich wreed fertrapet mynhear
yn it midsiuwske striidferkear.

Noch ris iuwen iuwen letter
wurdt de oerwinning neispile
de tragyk ûntbrekt fan Paulus
de Balstienliembulten kluzener.

O Gaasterlân! O Gaasterlân!
Wêrom kaam de aksje fan Paulus
noait yn de krante. Op de lânkaart
leit Gaasterlân dochs ek noch dwers.



Chant Royal  DE SLACH BY WARNS

 


De Slach by Warns in slach yn 'e loft.
De lokaasje berêst op in mânske fout.
Dêrmei wurdt it neispylje in klucht.
Jo mânske fan in flater lit ús kâld.
Dat it lykwols gewoan trochgean soe
bewiist de safolle bining mei de betinking.
In klucht is it rûnom: in slach neispylje.
It goede plak kin ús dus net folle skele.
Mar de Slach by Warns is gjin sage.
Wêrom kinne jo dat net ha.
Fan de kust by Warns seach men yn 1345 del op 'e binde.

Fan 'e slach by Warns praten waard beruch:
boarnen soene swij, it snijt dus gjin hout.
Is al dat praten dêrmei bakte lucht
op smaak brocht mei it sprekwurdlik kerltsje sâlt.
By ‘t Reaklif wie sprake fan in lâning.
Lykas oarlochshannelingen by Warns en yn de omkriten.
‘t Reaklif op 'e hichte wie in plak om te stellen
een toplokaasje foar militêr gesach burelen.
It hearde ek ta it troch de Greve plande
yn te nimmen gebiet om de sintrale diele van Starum.
Fan de kust by Warns seach men yn 1345 del op 'e binde.

By Warns bliuwe wiist op it wie wol noflik sa.
It By Warns stândpunt is op driuwsân bouwt.
Jim slaan yn feite foar oanpassing op 'e flecht.
Nee. Nee. Nee. Wy binne totaal net benaud
foar de gefolgen fan it wikseljen fan ‘e gedachten.
Dan meitsje jo in grut fersin.
Wy litte ús net samar feroardielje.
Nota bene. Wêr is jo kreauwerij foar?
Ta eare fan it 950-jierrige Starum plande
de organisaasje it histoaryske skouspul.
Fan de kust by Warns seach men yn 1345 del op 'e binde.

Fan de westkant fan Starum lôge duchtich
de striid op, dat it de Hollanners berouwde -
troch de Friezen ferslein yn in flok en in sucht.
Ho, ho. Okee, Greve Willem de Fjirde brouwde
der net folle fan, bewurke sels de ferneatiging.
Mar mei in situaasjekaart út in histoaryske ferdjipping
wurdt wol op nivo leard, net ferswije
dat krekt sa fier fan Warns as fan Starum deselde tafrielen
te sjen wiene, yn it gefal fan Warns tusken de bekende
Jan fan Beaumont mei syn troepen en de Fryske pikhouwielen.
Fan de kust by Warns seach men yn 1345 del op 'e binde.

Droech it neispylje fan de Slach by Warns frucht.
Waarden der ek sênes as te dryst beoardiele.
Gie it om de promoasje fan spyljen yn 'e bûtenloft.
Om in goed te fotografearjen barren foar jong en âld.
Op 'e stripe wie gjin natuerlike dekking
foar in mei de dea foar eagen flechtbesykjen.
It net sels, yn ’e boaten komme, kinne oprêde
betsjutte ek letterlik yn 'e hân oerspyljen:
it mijen fan omslaan gie al fûsten ôfhakjend,
en de seilen hisend, fuortfarrend fan de deadlike jachttafrielen.
Fan de kust by Warns seach men yn 1345 del op 'e binde.

Chant Royal besykjen ien: neat ophimelje.
Chant Royal besykjen twa: neat oanrekommandearje
dan jin yntinken en betinken hoe 'n ellinde
in slach by dizze en jinge lokaasje in minske tabringe.
Fan de kust by Warns seach men yn 1345 del op 'e binde.



Koart proazagedicht    O TICHTE MUORRE

 


O tichte muorre út de ambachtlike kultuer hoefolle eangsten stiesto út dat yn in besykoere flak foar jo antlit de lûdklok ût de ophinging skrikt.

Do kenst my net ik dy fan in foto yllustraasje dy ‘t my de Doalhôf fan Ferkrongenheden yn die gean op syk nei dat wat ik woe mei dy diele fjochtsjend tsjin 'e fertwiveling om ‘t útbliuwe fan resultaat doe dochs noch it ûnthâldreparaasjesysteem op oan sprong en it oantinken optwong oan de fal fan in hinglampe yn in sealfak dêr’t ik njonken siet.

Dat wy elkoar moetsje gean.



Ûnwjersteanber   SKOWEND IIS

 


troch tei brutsen
ûntstiene ûnder rezjy fan hurde winen
kistewurkjen op wetterkearende diken -
iisskossen en iisstikken woene net ûngemurken wiken -
troch inoar oer en wer ûnwjersteanber te binen
soe bliuwend oer harren sprutsen



MEI DE BOAT FAN HOLWERT YN GEDACHTEN